Περιγεννητική Ψυχική Υγεία

Η σχέση μου με την περιγεννητική ψυχική υγεία

Η ενασχόλησή μου με την περιγεννητική ψυχική υγεία ξεκίνησε στο Κέντρο Ημέρας για τη Φροντίδα της Ψυχικής Υγείας της Γυναίκας «Φαιναρέτη», όπου εργάστηκα κατά τη διάρκεια των σπουδών μου. Εκεί, απέκτησα σημαντική γνώση για την ψυχολογική εκτίμηση και υποστήριξη θεραπευόμενων με περιγεννητικές ψυχικές διαταραχές (Περιγεννητική Κατάθλιψη, Περιγεννητικό Άγχος κ.ά). Στο παρόν, πραγματοποιώ συνεδρίες με ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ποικίλες ψυχικές δυσκολίες κατά την περιγεννητική περίοδο (τοκοφοβία, τραύμα τοκετού, κ.ά). Παράλληλα, συνεργάζομαι με κλινική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (IVF) και είμαι μέλος διεπιστημονικής ομάδας σε γυναικολογικό ιατρείο στο κέντρο της Αθήνας.

 

Τί σημαίνει «περιγεννητική»;

«Περιγεννητική» ονομάζεται η περίοδος από τη στιγμή της εγκυμοσύνης, έως και ένα χρόνο μετά τον τοκετό.

Μπορεί κανείς να συναντήσει επίσης τους όρους «προγεννητική» που ονομάζεται η περίοδος της εγκυμοσύνης πριν τον τοκετό και «μεταγεννητική», δηλαδή η περίοδος από τη στιγμή του τοκετού έως και ένα χρόνο μετά.

 

Τί είναι τα προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας;

Ο ερχομός ενός μωρού είναι ένα σπουδαίο γεγονός, που μπορεί να προκαλέσει χαρά, ενθουσιασμό και ανυπομονησία. Ωστόσο, η αλλαγή αυτή ζωής, συνεπάγεται προκλήσεις, τόσο σε ψυχικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, οι οποίες ενδέχεται να δημιουργήσουν δυσάρεστα συναισθήματα, όπως άγχος, θλίψη, θυμό, κ.ά.

Σε περίπτωση που τα δυσάρεστα συναισθήματα προκαλούν έντονη δυσφορία ή εμποδίζουν την καθημερινή λειτουργία, το άτομο μπορεί να βιώνει ένα πρόβλημα περιγεννητικής ψυχικής υγείας.

Παρατίθενται ενδεικτικά προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας. Για κάθε πρόβλημα, θα βρείτε αναλυτικές πληροφορίες επιλέγοντας την αντίστοιχη ενότητα.

• Περιγεννητική Κατάθλιψη
• Περιγεννητικό Άγχος
• Περιγεννητική Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
• Tοκοφοβία (φόβος τοκετού)
• Τραύμα τοκετού & Μεταγεννητική Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες
• Ψυχικές δυσκολίες λόγω πρόωρου τοκετού

Ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας μπορεί να προϋπάρχει και να επιδεινωθεί κατά την περιγεννητική περίοδο ή να εμφανιστεί εκ νέου κατά τη διάρκεια ή/και μετά την εγκυμοσύνη.

 

Τί μπορεί να προκαλέσει προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας;

Ένα άτομο κατά την περιγεννητική περίοδο μπορεί να δυσκολεύεται να ξεχωρίσει ποιες αντιδράσεις είναι «μέρος» της διαδικασίας προσαρμογής και τί αποτελεί πρόβλημα ψυχικής υγείας. Ακόμα πιο απαιτητική μπορεί να είναι η προσπάθεια απάντησης στο ερώτημα «γιατί εμφανίστηκε το πρόβλημα;».

Παρακάτω θα βρείτε κάποιους παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση προβλημάτων περιγεννητικής ψυχικής υγείας:

• Βιολογικοί παράγοντες: Ο εγκέφαλος και το σώμα τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την εγκυμοσύνη προσπαθούν να προσαρμοστούν στον ερχομό του μωρού. Έτσι, πραγματοποιούνται αλλαγές σε συγκεκριμένες ορμόνες (π.χ. οιστρογόνα, προγεστερόνη, ωκυτοκίνη, προλακτίνη). Οι ορμονικές αλλαγές έχουν συνδεθεί με εναλλαγές διάθεσης και μπορεί να αποτελέσουν «γόνιμο έδαφος» για προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας.
• Προϋπάρχοντα προβλήματα ψυχικής υγείας: Η περιγεννητική περίοδος μπορεί να πυροδοτήσει προβλήματα ψυχικής υγείας του παρελθόντος.
• Δύσκολες εμπειρίες παιδικής ηλικίας: Άτομα που έχουν βιώσει τραυματικά γεγονότα στην παιδική ηλικία ή οποιαδήποτε δυσκολία στο δεσμό με τους γονείς, μπορεί να δυσκολευτούν να δημιουργήσουν τη δική τους γονική ταυτότητα. Για παράδειγμα, ενδέχεται να νιώθουν ανασφάλεια ως προς τις ικανότητές τους να συσχετιστούν με το μωρό, να αναγνωρίσουν και να καλύψουν τις ανάγκες του. Η δυσκολία προσαρμογής στο ρόλο του γονέα, μπορεί να δυσχεράνει την περιγεννητική περίοδο.
• Ψυχοπιεστικές συνθήκες ζωής: Οικονομικά προβλήματα, δυσκολίες διαβίωσης και εργασίας, ανεργία κ.ά., μπορεί να προκαλέσουν στρες κατά την περιγεννητική περίοδο.

 

• Στρεσογόνα γεγονότα ζωής: Το άτομο, ενδέχεται να δυσκολευτεί κατά την περιγεννητική περίοδο όταν ταυτόχρονα καλείται να διαχειριστεί σημαντικά γεγονότα ζωής, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου, ένας χωρισμός, μια μετακόμιση, κ.ά.
• Απουσία υποστήριξης: Η ιατρική καθοδήγηση και η κοινωνική υποστήριξη σε πρακτικές δυσκολίες είναι εξαιρετικά σημαντικές για την καλύτερη προσαρμογή στον ερχομό ενός μωρού.

 

Μπορεί οι σύντροφοι να εκδηλώσουν προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας;

Τα προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας δεν αφορούν μόνο τα άτομα που κυοφορούν αλλά και τους συντρόφους αυτών. Ο ερχομός ενός μωρού, μπορεί να προκαλέσει αλλαγές στη δυναμική του ζευγαριού, επιπρόσθετες στρεσογόνες υποχρεώσεις, κόπωση, δυσκολία προσαρμογής στη γονική ταυτότητα, προβλήματα στον ύπνο, οικονομική πίεση. Οι εν λόγω δυσκολίες επηρεάζουν σημαντικά την ψυχική υγεία των συντρόφων, οι οποίοι, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, μπορεί να εκδηλώσουν περιγεννητική κατάθλιψη, περιγεννητικό άγχος, κ.ά. Οποιοδήποτε και αν είναι το πρόβλημα ψυχικής υγείας, είναι σημαντικό οι σύντροφοι να λάβουν την κατάλληλη ψυχική υποστήριξη.

 

Ψυχοθεραπεία για προβλήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας

Στη θεραπεία μας, θα  διερευνήσουμε τα συμπτώματα που αντιμετωπίζετε, αλλά και δυσκολίες που ενδεχομένως βιώνατε στο παρελθόν και έχουν ενταθεί κατά την περιγεννητική περίοδο. Στη συνέχεια, με βάση εμπειρικά τεκμηριωμένες μεθόδους θεραπείας, θα διαμορφώσουμε ένα θεραπευτικό πλάνο για την αντιμετώπισή των δυσκολιών και την κάλυψη των συνολικών σας αναγκών. Περισσότερες πληροφορίες για τη θεραπευτική μου προσέγγιση, μπορείτε να βρείτε στην αντίστοιχη ενότητα.

Τέλος, από την πλευρά μας, επιδιώκεται συνεργασία με τον/την γυναικολόγο, ώστε κατά τη θεραπεία μας, να ληφθούν υπόψη οι σωματικές σας ανάγκες, με σκοπό τη βέλτιστη και ολιστική υποστήριξή σας.

 

Σύνδεσμοι και πληροφορίες για την περιγεννητική ψυχική υγεία

Φαιναρέτη:  Αστική μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με σκοπό την έρευνα και την παρέμβαση για την προαγωγή της υγείας της γυναίκας και της οικογένειας 

• 210 9319054: Γραμμή υποστήριξης της ψυχικής υγείας της εγκύου και της νέας μητέρας
• Best Start: Το νέο app για την εγκυμοσύνη και τη γονεϊκότητα

ΚΟΙΤΙΔΑ: Ινστιτούτο για την προαγωγή της Ψυχικής Υγείας στην Εγκυμοσύνη και στα πρώτα χρόνια της Ζωής

Ειδικό Ιατρείο Ψυχικής Υγείας Γυναικών Α΄Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο

Eταιρεία Ψυχικής Υγείας της Γυναίκας

Postpartum Support International: Διεθνής, μη κερδοσκοπικός οργανισμός για την ενημέρωση, πρόληψη και θεραπεία σχετικά με ζητήματα περιγεννητικής ψυχικής υγείας

The International Marcé Society for Perinatal Mental Health: Διεθνής οργανισμός για την προώθηση έρευνας για την ψυχική υγεία γυναικών, ανδρών, συντρόφων, παιδιών και οικογένειας κατά την εγκυμοσύνη και τα 2 πρώτα χρόνια ζωής μετά τον τοκετό.

Tommy, UK charity: για την έρευνα αιτιών και πρόληψης επιπλοκών εγκυμοσύνης, αποβολών, θνησιγένειας, προωρότητας

Maternal Mental Health Alliance, UK charity: για την υποστήριξη γυναικών και οικογενειών κατά την περιγεννητική περίοδο