Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες

Τί είναι η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες;

Η Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες αφορά στην εκδήλωση συγκεκριμένων σωματικών, συναισθηματικών γνωσιακών και συμπεριφορικών αντιδράσεων, μετά την εμπειρία ενός ή περισσότερων γεγονότων που βιώνονται ως τραυματικά.

Δεν αναπτύσσουν όλοι οι άνθρωποι συμπτώματα μετατραυματικού στρες μετά την έκθεσή τους σε δυσάρεστα γεγονότα, ενώ για να θεωρηθεί ότι κάποιος έχει τη διαταραχή, τα συμπτώματα χρειάζεται να διαρκούν για πάνω από ένα μήνα, και το άτομο να αισθάνεται ότι έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη λειτουργικότητά του.

Ένα άτομο με Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες, μπορεί να βασανίζεται με συχνές ακούσιες επαναβιώσεις (flashbacks) της τραυματικής εμπειρίας που προκαλούν τρόμο, να αποφεύγει καταστάσεις που του θυμίζουν το τραυματικό γεγονός ή να νιώθει διαρκώς ότι βρίσκεται σε ένταση.  Επίσης, συχνά οι άνθρωποι που βιώνουν μετατραυματικό στρες, μπορεί  να αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τον ύπνο τους και να νιώθουν μόνοι.

 

Παραδείγματα τραυματικών γεγονότων

Οποιοδήποτε γεγονός το άτομο θεωρήσει και βιώσει ως τραυματικό, μπορεί να πυροδοτήσει τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες. Για παράδειγμα, τραυματικά γεγονότα μπορεί να θεωρηθούν τα εξής:

• Τροχαίο ατύχημα
• Τρομοκρατική επίθεση
• Ληστεία
• Kακοποίηση (σεξουαλική κακοποίηση, σωματική κακοποίηση, κ.ά)
• Γεγονότα σχετικά με προβλήματα υγείας
• Εμπειρίες τοκετού (τραύμα τοκετού)
• Φυσικές καταστροφές

Μια τραυματική εμπειρία μπορεί να διαρκεί για πολύ καιρό (π.χ. ένα παιδί ή ένας ενήλικας να εκτίθεται για μεγάλο χρονικό διάστημα σε δυσάρεστα και τρομακτικά γεγονότα όπως η κακοποίηση). Τέτοιες περιπτώσεις  παρατεταμένης έκθεσης σε τραυματικά συμβάντα μπορεί να έχουν σοβαρό αντίκτυπο στα συναισθήματα και στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου.

 

Ποια είναι τα συμπτώματα της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες;

Παρατίθενται ενδεικτικά κάποια από τα συμπτώματα της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες. Τα συμπτώματα ποικίλουν τόσο σε είδος, όσο και σε χαρακτηριστικά (ένταση, συχνότητα, διάρκεια).

• Σκέψεις/εικόνες του τραυματικού γεγονότος που εμφανίζονται ακούσια.
• Εφιάλτες που θυμίζουν στο άτομο την τραυματική του εμπειρία.
• Επαναβιώσεις (flashbacks), όπου το άτομο μπορεί να αντιδρά σαν να ζει ξανά το τραυματικό γεγονός.
• Αποφυγή οποιουδήποτε ερεθίσματος θυμίζει στο άτομο το τραυματικό συμβάν (π.χ. αποφυγή ανθρώπων, καταστάσεων, αντικειμένων).
• Το άτομο δυσκολεύεται να θυμηθεί τί ακριβώς συνέβη κατά τη διάρκεια της τραυματικής εμπειρίας.
• Δυσλειτουργικές πεποιθήσεις (π.χ. «υπάρχει παντού κίνδυνος»).
• Απόσυρση από δραστηριότητες και κοινωνικές συναναστροφές
• Συναισθηματικό «μούδιασμα» (το άτομο έχει την αίσθηση ότι δεν νιώθει τίποτα, νιώθει ένα «κενό»).
• Αυτομομφές (π.χ. «εγώ φταίω για όσα συνέβησαν»).
• Ενοχή και ντροπή
• Αίσθημα ανησυχίας, μόνιμης «επιφυλακής» για πιθανούς κινδύνους
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Προβλήματα ύπνου
• Ξεσπάσματα θυμού
• Το άτομο τρομάζει εύκολα.
• Αποπραγματοποίηση (αίσθημα ότι όσα βιώνει κανείς δεν είναι πραγματικα) ή αποπροσωποποίηση (αίσθημα ότι κάποιος βρίσκεται έξω από το σώμα του και παρατηρεί τον εαυτό του).

Η διαταραχή μπορεί να εμφανιστεί είτε αμέσως μετά το τραυματικό γεγονός, είτε να χρειαστεί περισσότερος καιρός ,ακόμα και χρόνια, μέχρι να εμφανιστεί.

Μπορεί να υπάρξουν χρονικές περίοδοι που τα συμπτώματα είναι λιγότερο ή περισσότερο έντονα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις παραμένουν σταθερά έντονα στο χρόνο.

 

Ψυχοθεραπεία για τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες

Η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία και η EMDR θεραπεία έχουν ελεγχθεί επιστημονικά και έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές μέθοδοι θεραπείας για την αντιμετώπιση της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες.

Σε κάποιες περιπτώσεις, η θεραπευτική αντιμετώπιση της Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, σε συνδυασμό με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής-ψυχιατρικής παρακολούθησης.

Στη θεραπεία μας, θα  διερευνήσουμε τα  συμπτώματα της τραυματικής εμπειρίας που αντιμετωπίζετε, αλλά και τις συνολικές σας ανάγκες, με σκοπό να αποκτήσουμε μια πολύπλευρη κατανόηση όσων σας απασχολούν. Στη συνέχεια, θα διαμορφώσουμε ένα θεραπευτικό πλάνο για την αντιμετώπισή των δυσκολιών σας.  Περισσότερες πληροφορίες για τη θεραπευτική μου προσέγγιση, μπορείτε να βρείτε στην αντίστοιχη ενότητα.

 

Βιβλιογραφία για το ψυχικό τραύμα

van der Kolk, B. A. (2014). The body keeps the score: Brain, mind, and body in the healing of trauma. Viking.